Studie groep Dinteloord doet onderzoek en  verzamelt informatie en verhalen over de tweede wereld oorlog in en rondom Dinteloord.

Tijdens de tweede wereld oorlog waren er in en rondom Dinteloord veel activiteiten, zowel van de bezetter als van de geallieerden.

Tijdens de oorlog zijn er op Dinteloord's grondgebied 11 vliegtuigen neergestort waarvan de gegevens bekend zijn.

Tevens was het Volkerak secundair doelwit voor de geallieerden  piloten . Dit hield in dat als er een missie niet kon worden voltooid of een doelwit niet haalbaar was, dan werden de bommen  boven het Volkerak afgeworpen. De vliegtuigen moesten hun bommen wel afwerpen anders konden ze niet terug naar England komen, omdat de ballast dan teveel brandstof vergde om de oversteek te maken.

Het Volkerak was een belangrijke waterweg naar de Randstad voor de aanvoer van materiaal en voedsel voor de bezetter.

Vandaar dat er veel activiteit in de lucht was rondom het Volkerak en dus ook boven Dinteloord.

Tevens zijn de dag voor de bevrijding en op de dag van de bevrijding zware bombardementen uitgevoerd  door de geallieerden.

Dinteloord heeft vele doden en gewonden te betreuren door deze bombardementen .

Oprichting monument ter nagedachtenis van de bemanningsleden van de neergestorte vliegtuigen.

Uit rapporten  blijkt dat Dinteloord gekend was als front gebied.

Luchtaanvallen vluchthaven Dintelsas

De gemeente Dinteloord en Prinsenland heeft hevig te lijden gehad onder de gevolgen van de luchtoorlog. Met name de vluchthaven bij Dintelsas werd regelmatig het doel van luchtaanvallen en beschietingen met boordwapens, het zgn. straffing. In dossier nr. 3744 uit het gemeentearchief, wordt uitgebreid ingegaan op de luchtaanvallen op grondgebied van Dinteloord. In een politioneel maandrapport voor de periode van 15-09-1943 tot en met 14-10-1943 werd als volgt bericht: “De aanvoer van bieten wordt zeer bemoeilijkt, doordat in het Volkerak vrij regelmatig schepen door vliegtuigen worden beschoten. Op 4 oktober 1943 is een schip beschoten, dat voor het kolen lossen voor de fabriek gelegen was. Hierbij werden 3 personen zwaar en 2 personen licht gewond”. De genoemde fabriek was de suikerfabriek. Aansluitend kan worden gesteld dat er niet één, maar twee schepen, genaamd Fidusia en Dana Adriana, op de Mark ter hoogte van de suikerfabriek door vier Britse vliegtuigen onder vuur werden genomen. Deze luchtaanval is dan ook niet direct relevant in kader van het onderzoek, omdat de suikerfabriek direct tegen Stampersgat aan ligt;

 Op 18-10-1943 voerden zeven à acht Britse vliegtuigen met boordwapens aanvallen uit op schepen in het Volkerak en de vluchthaven. Eén schip zonk, acht schepen werden min of meer ernstig beschadigd. Vijf personen raakten licht gewond .
 Op 13-11-1943 beschoten Britse vliegtuigen een schip dat zich op het Dintelsas bevond. Eén persoon raakte als gevolg van deze luchtaanval gewond.
 Op 30-11-1943 werd een sleepboot in het Volkerak tot zinken gebracht door geallieerde vliegtuigen (zie bijlage VI voor een kopie van het proces-verbaal);
 Op 29-02-1944 werden schepen in de haven van het Dintelsas beschoten. Eén burger werd gedood, twee anderen raakten gewond. In regionale literatuur wordt het volgende over de betreffende luchtaanval vermeld: “Engelse jagers beschoten op 29 februari 1944 bij Dintelsas (Dinteloord) de motor tjalk Zeelandia van Cornelis Abel Dane uit Sint-Annaland. De schipper werd dodelijk getroffen, zijn vrouw bleef ongedeerd. Ook zwager Adrie Scherpenisse - die mee aan boord was - kwam er goed vanaf, al werden de kappen van zijn klompen geschoten”. In Duitse rapporten werd gesproken over een aanval door een Spitfire op de haven van Dintelsas om 13:25 uur. Een Flak-militair en twee burgers raakten gewond, een marineschip werd beschadigd .
 Op 25-08-1944 ontplofte er een bom in de bebouwde kom van Dinteloord.

De overige vermeldingen met betrekking tot de (lucht-)oorlog zijn zeer divers. Het onderstaande overzicht bevat een selectie, van de grote hoeveelheid aangetroffen gegevens:
 In één van de buitendijken van Dinteloord werd door storm op 08-04-1943 een groot gat geslagen. Het gat werd met medewerking van de Wehrmacht gerepareerd;
 Op 04-11-1944 vonden er een bombardement en vliegtuigbeschietingen plaats op het grondgebied van de gemeente Dinteloord, met tot gevolg dat meerdere burgers om het leven kwamen.  In aansluiting op deze vermelding kan worden gesteld, dat ten gevolge van het op 04 en 05-11-1944 plaatsgehad hebbende bombardement, het postbureau van de Marechaussee geheel werd verwoest;
 Op 24-02-1945 berichtte de waarnemend burgemeester van Dinteloord als volgt: “De waarnemend Burgemeester van Dinteloord waarschuwt hierbij nogmaals de ingezetenen tegen het zonder dringende noodzaak tijdens granaatvuur zich in de open lucht op te houden of te begeven. Ook wijst hij met nadruk op het grote gevaar bij het inwerking stellen van het afweergeschut. Veelvuldig komt het voor dat blindgangers of granaatsplinters in deze gemeente terechtkomen. Tijdens het schieten is het dan ook geboden dekking te zoeken. Men gaat niet in open deuren of voor ramen staan. Bedwing uw nieuwsgierigheid!” Uit dit citaat blijkt, dat de bewoners maanden na de bevrijding nog steeds te duchten hadden onder neerkomende granaten;
 De burgemeester van de gemeente Dinteloord sprak in een brief d.d. 22-10-1946 over: “de zwaar getroffen gemeente Dinteloord”. Onder andere de gebouwen van de suikerfabriek en panden aan de Havenweg hadden oorlogsschade opgelopen;
 Een opgave lijst van munitie, projectielen d.d. 11-12-1944 etc. spreekt boekdelen over de hoeveelheden munitie die na de oorlog in de gemeente Dinteloord aanwezig waren: tientallen landmijnen, mortieren, handgranaten en daarnaast pantservuisten, kisten met patronen, granaten, blindgangers, enkele bommen en een “raketbom”. Op een 16 ha groot perceel bij het Dintelsas bevonden zich mijnen, bij de kerk lag munitie. Er was bovendien sprake van schade als gevolg van beschietingen. Het gemeentehuis werd door bommen, granaatvuur en boordwapens beschadigd. In de bebouwde kom liep het straten dek in bijna alle straten schade op door bom treffers en/of granaatvuur. Twee van de drie bruggen waren beschadigd en doordat een viertal bommen in de haven was ontploft, in combinatie met het feit dat twee schepen waren opgeblazen, werden de havenmuren ernstig beschadigd. Op tien plaatsen waren gaten in de weg geblazen. Nadat een gezonken zolderschuit in 1945 in het Dintelsas was gelicht, bleek dat het vaartuig een “bom” en 30 kisten munitie bevatte. Op de dijk langs de vluchthaven lagen lag een hoeveelheid munitie .

Boven:Duitse stellingen bij de vluchthaven te Dintelsas op 23-02-1944

Midden;Geallieerde stellingen langs het Volkerak. Rechtsboven is de vluchthaven van Dintelsas zichtbaar.

Onder;lucht foto van de vlucht haven op Dintelsas met inslag kraters goed zichtbaar.

On the basis of War Diaries from The National Archives in London (UK) the following can be established with regard to ground battles:
 The municipality of Dinteloord was front area. This is evidenced by the fact that successively different squadrons of the 12th Manitoba Dragoons guarded the front sector of coordinates 590420 to 672451 (northernmost part: port at Dinteloord) in November 1944;
 In the War Diary of the 12th Manitoba Dragoons it is stated on 03-12-1944 that three light beacons were placed at the coordinate 6745. This concerns the port at Dinteloord;
 On 15-02-1945 a Mustang of the 8th USAAF crashed at the coordinate 618419. This location is in the immediate vicinity of the Kleinedijk, southwest of the research area;
German positions at the refuge at Dintelsas on 23-02-1944
 On 16-02-1945 “6 rounds” 105 mm shells fell on coordinates 651439 and 630430. Both locations are relatively close to the research area. This also applies to the "10 rounds" of 105 mm and "25 rounds" 3 inch mortar shells in the area.

 On 20-03-1945 the refuge of Dinteloord (coordinate 670451) was bombarded by German artillery. According to the Allied declaration a total of "10 rounds" fell;
 On 24-04-1945 about 20 Germans conducted a raid in the Vrouwenpolder, between the coordinates 654440 and 636437. A group of six to eight men, armed with Spandaus, came to the dike and cut the telephone wire. It was a firefight with the men of 62nd Anti Tank Regiment;
Sketch of the Dutch resistance of the port of Dintelsas, with accompanying trenches etc.
 On the above-mentioned date, the square 6644 was bombarded with 30 mortars and four gun grenades. The research area, southwest of the refuge of Dinteloord, is within this coordinate. This also applies to the map square 6042, where two grenades landed and the map square 6744, where fifteen mortar shells and nine gun grenades landed on 27-03-1945;
Allied positions along the Volkerak. 

Three German mentions from the Second World War also show that the refuge / Dintelsas became the target of German artillery bombardments (origin of mentions: Van Doorn collection):
Entry dated 12/22/1944
Entry dated 26-12-1944
Entry dated 26-12- 1944
Both the Daily Logs of the 2nd Air Force, as well as the Operations Record Books (ORBs) of Squadrons of the Royal Air Force involved in the air attacks, demonstrate various air attacks on both the airport and the Dinteloord site itself. The air strikes were conducted with missiles (presumably 3 inches with 60 lbs of SAP), 250-pounders and 500-pounders. A striking observation is that some of the entries do not correspond with official records from the municipal archive. Ergo: not every British entry for an air strike can be linked to a Dutch primary source from the Second World War. The overview below successively contains the data found in The National Archives in London, followed by more detailed descriptions from the ORBs.
Sheet Date Time SQN / Wing Aircraft Type Area Coordinate Description Daily Log 2n

---------------------------------- -------------------------------------------------- -------------------------------------------------- ------------------

National Archives-UK, Air 27/1729):
 “The Squadron took off at 11.45 hrs., on bombing, led by Major Ryg. No enemy opposition of any kind. 11 x 500 LB.s – 0.25 G.P. dropped. 9.000/3.000 ft. 1 near miss ship 2.000 Tons in harbour Oranjeoord D.6745. 2 in T/A remainder outside. Information: - 1 vessel believed 2.000 Tons & 6 barges in harbour Oranjeoord D 6745. At 12.45 hrs. all a/cs were safely returned to base. Weather was 3-4/1ohts. Cumulus 3/6.000 ft. Visibility good.”[ N.B. Oranjeoord ligt ten noordoosten van Heijningen. De enige haven in deze regio is de vluchthaven van Dintelsas, de coördinaat die wordt genoemd valt op de betreffende haven];
 “11 x 500 LBS 025 dropped. 1 near miss Ship. 2 in T/A. remainder outside.”;
Vermelding Operational History 146 Wing d.d. 28-09-1944:
 “257 Squadron attacked two very large barges at the mouth of the Dintel Mark river and left one sinking and the other well on fire. They also observed and reported a 2,000 ton ship.”;
 “257 Squadron returned to their 2,000 ton ship, and after firing 32 rockets into it, they saw a flash, a ball of smoke and flames. Four barges near, were straffed and strikes claimed. A ship of approximately 700 tons was also seen. The barge claimed sinking on the previous attack was definitely seen sinking.”;
Vermelding Operations Record Book No. 302 (Polish) Squadron d.d. 03-11-1944 (The National Archives-UK):
 “12 x 500 and 24 x 250 lb bombs were dropped on alternative target at D.6743, all bombs falling in the village. Flak encountered at E1656 and D6745 being beagre heavy”.
Mijnenvelden
There was a minefield south of the refuge. At the site of this minefield, 80 Schü-Minen 42 and 140 wooden box mines were cleared during the period 27-08-1945 through 29-08-1945. Probably three mines were missing: three craters were found of wooden box mines exploded by bombing. Of approximately 80% of the mines, the igniters were "worn out" (according to report, probably defused / disabled) .

vlucht gegevens 

Heeft u vragen of opmerkingen maak dan gebruik van onderstaand formulier . we zullen zo snel mogelijk uw vraag beantwoorden.